Young at heart. Slightly older in other places.

Feasgar math!

De dag begon helaas met een tegenvaller, want na goed opgestaan te zijn, met een goed ontbijt achter de kiezen, kwamen we in de parkeergarage tot de conclusie dat de auto het niet meer deed.. Kak. En het programma was best wel druk vandaag, dus het was even lichtelijk kortsluiting in mijn hoofd. Gelukkig bestaat er de ANWB (wij zullen ooit een loyaal ANWB-echtpaar zijn als dank) en binnen een half uur na het altijd fijne ANWB-telefoontje, stond er een super vriendelijke Schotse monteur van de AA (das dus de Schotse ANWB) voor onze neus. Of nou ja, voor die van Renéetje, want ik was met Noah de tijd aan het doden in de speeltuin. Deze beste man brak (na goedkeuring van Renéetje) in onze auto in en ontdekte dat er een klein lampje bij het stuur (hoe dan??) aan was blijven staan en dus de accu leeg had getrokken. Wat voel je je dan toch dom... De beste man liet totaal geen oordeel merken, maar wij zagen het wel voor ons; direct erna op de app met z'n collegae; 'ik had weer zo'n domme toerist...' Ach, hij fikste de boel binnen no time en wij waren weer good to go. Nou ja, de auto dan, maar eerst moesten we nog alle spullen van de hotelkamer halen. En dat hadden we ook over 3 keer verzameld, maar nu moest het in één keer terug. De auto kon echter niet uit, want dan konden we alsnog niet rijden, dus ging ik maar op en neer met volle bepakking. Noah hielp goed mee, en na 3 keer hadden we alles weer paraat en in de auto zitten. Zo, 2 uur later als gepland, maar we konden vertrekken.

Al gauw lieten we Edinburgh achter ons. Een meer dan schitterende stad, met zoveel geschiedenis, zoveel moois van eeuwenoud, zoveel groen en zoveel te zien en te beleven. We komen heel graag nog eens terug wanneer Noahtje wat ouder is, om ons wat meer onder te kunnen dompelen in de geschiedenis en om wat meer van de vele, gratis (!) musea te kunnen bezichtigen. Als je van cultuur, geschiedenis en architectuur houdt, is Edinburgh een absolute must do!

We vetrokken eerst naar het zuiden; richting Rosslyn's Chapel, een klein half uurtje vanuit het centrum van de stad. Inmiddels wordt het links rijden steeds makkelijker, al merk je wel dat je het rechtsrijdendegeoriënteerde kijkgedrag op straat er echt niet uit krijgt. Ondanks de veel duidelijke aanwijzingen op de stoepen bij kruisingen (look right --> en look left <--) want je hoofd draait toch nog de andere kant op, met moeders stem 'kijk uit!'. De rotondes zijn echter een echte uitdaging. Ten eerste zijn ze hier dol op rotondes. Ze leggen die dingen ook op plekken dat je je serieus af vraagt waarom ze er liggen. Daarnaast zijn er een breed scala aan maten en variaties van. En ze leggen er gerust twee direct na elkaar, voor een T-splitsing-achtige kruising. Again; je vraagt je soms serieus af waarom ze er liggen. Maar ook is het nog erg opletten op zo'n ding. Bij onze speedrotondes heb je duidelijke banen met verhogingen. Daar doen ze hier niet aan. En het is heel normaal dat je van de binnenste baan de afslag moet nemen. Je steekt dan ook gewoon 2 banen over. Maar dat is dus al spannend, zeker als je stuur aan de 'verkeerde' kant zit. Dat is overigens ook wel een ding, zeker met de nauwe bochtjes die je op de kleinere B-wegen herhaaldelijk hebt. Je ziet werkelijk niets als bestuurder, dus ik als bijrijder kijk ook nauwlettend mee.

Terug naar de eerste bestemming van vandaag; Rosslyn's Chapel; een meer dan schitterende en sierlijke 15-eeuwse kapel wat bij de meeste mensen wellicht voornamelijk bekend is dankzij het boek en de film 'De Da Vinci Code' van Dan Brown. Dit wordt echter enkel heel even op één bordje in de kapel zelf aangehaald, verder staat bovenal (en terecht) de bijzondere en toch zeker wel mysterieuze geschiedenis voorop. Oorspronkelijk zou het een kerk worden, maar na het overlijden van de stichter (William St Clair) stagneerde de bouw en werd hij zelf in de onvoltooide kapel bijgezet. Zijn zoon zette de bouw niet voort, maar zorgde er enkel voor dat de reeds gebouwde delen werden voorzien van een dak; dit is ook de vorm van het hedendaagse kapelletje. Door de reformatie mochten er niet langer religieuze vieringen plaatsvinden en verviel het. Tijdens de burgeroorlog in 1650 werd het tijdelijk gebruikt als paardenstal. In de jaren die volgden, bleef het kapel in verval tot aan 1736, toen de nakomeling James St Clair glasramen aanbracht en het dak en de vloer herstelde. De volgende restauratiewerkzaamheden volgden daarna pas aan het begin van de 19e eeuw, waarna er halverwege de 19e eeuw zondagse diensten mochten worden hervat en werd de kapel opnieuw ingewijd door de bisschop van Edinburgh. In 1954 volgden serieuze restauratiewerkzaamheden met de nieuwste technieken. Hier was veel over te lezen en was toch wel zeer interessant. Zo spoten ze met naalden (!!) een mengsel met magnesiumfluoride in de stenen (de gehele kapel rond!) en brachten ze een gigantische stalen (soort van) paraplu aan boven de kapel welke 16 jaar bleef staan, zodat het vocht volledig uit de stenen kon trekken en de verdere restauratie plaats kon vinden. Ze hebben er dus héél veel aandacht en werk aan besteed, en als je de kapel ziet, met name de binnenkant, snap je volkomen waarom. Wat een ontzettend fijne en schitterende versieringen.

Dat deze geschiedenis bijzonder is, maakt het kapelletje dus al interessant, maar de vele mystieke verhalen zijn met name de reden dat het zo'n goed bezocht kapelletje is, alsmede ook waarom het in de Da Vinci Code zo'n grote rol had. Door velen wordt het vooral geassocieerd met de Orde van de tempeliers/ de Vrijmetselarij en daarnaast wordt de kapel regelmatig genoemd als de mogelijke locatie van de Heilige Graal. Echter lijkt dit toch wel wat onwaarschijnlijk, daar de Orde van de tempeliers al in 1312 werd ontbonden en de kapel pas in 1446 werd gebouwd. Echter, de familie St Clair had wel degelijk banden met de tempeliers; één van de familieleden was een medeoprichter en diverse waren grootmeesters. Los van het feit of de kapel verbonden is met de Orde van de tempeliers, zijn er vele versieringen en ingewikkelde patronen in de kapel te zien, vele waar men nog altijd niet goed de betekenis en de aard van heeft weten te achterhalen. Één overlevingsverhaal is wel in diverse geschriften terug te vinden, en dat is de legende van de fijn bewerkte Apprentice Pilar. Er was een meester en een leerling. De meester heeft de linkerpilaar in de kapel bewerkt met versieringen. Voor de tweede pilaar ging hij op reis voor inspiratie, maar in zijn afwezigheid versierde zijn leerling de betreffende pilaar. Schitterend en met heel veel fijne bewerkingen. Toen de meester terug kwam, was hij zo jaloers, dat hij zijn leerling heeft vermoord, waarna hij zelf voor deze moord ter door werd veroordeeld.

En zo zijn er nog tal van mystieke verhalen welke te verkennen zijn. Wij hadden echter slechts beperkt tijd, zeker met de opgelopen vertraging, dus konden we helaas niet erg veel tijd besteden aan alle bijzondere en mogelijke legendes middels een tour. We hebben er zeker wel op het gemakje rond gelopen en geprobeerd de informatiebordjes in ons op te nemen, wat ook een erg leuke bezigheid was, daar het erg interactief gemaakt werd met 'zoekopdrachtjes' in de vele versieringen. Ook daalden we af in de bekende crypte, waar natuurlijk ook één van de belangrijkste ontknopingsscenes van de Da Vinci Code werd gefilmd. Maar in deze kapel kon je nog veel langer doorbrengen en je echt onder laten dompelen in een wereld vol mystiek. Dus mocht het je trekken; absoluut eens doen!

Wij sloten er ons bezoekje af met een warme kop soep, waarna we de weg vervolgden richting de 'East Neuk of Fife'; een gebied aan de oostkust vol visserdorpjes. Voor de duidelijkheid voor ons Nederlandstaligen; "Neuk" is het Schotse woord voor hoek. Dus geen anderszins associaties zijn nodig.. ;-). Een groot deel van de middeleeuwse handel van Schotland met Europa verliep via deze plaatsjes, iets wat nog duidelijk wordt weerspiegeld in de Nederlands aandoende trapgeveltjes van de huisjes. Wij stopten kort in Anstruther (wat volgens Renéetje op z'n Duits uitgesproken diende te worden, dan 'klinkt het zo lekker') en later in het minidorpje Crail, voordat we uiteindelijk onze reisdag eindigden net voor het historische stadje St Andrews. Maar zo ver waren we nog niet. Eerst moesten we de juiste route zien te vinden en met bijna geen snelwegen in dit land, maar vooral A- en B-wegen (met achterlijk veel onduidelijke rotondes) was dat nog best een uitdaging. Maar, uiteindelijk, met het nodige geduld en paar keer extra rondjes op zo'n fijne rotonde, zaten we op de goeie weg en ging het ons steeds beter af. Het klopt wel dat je vrij snel aan het links rijden went, maar het blijft een uitdaging met de rotondes en de juiste snelheden. Het is namelijk continue rekenen, daar alles in miles en yards wordt aangegeven. De wegen zijn hier overigens best oké, al zitten ze wel vol gaten en lijkt het er niet op dat ze vaak opgeknapt worden. Het landschap is overigens schitterend en doet vooralsnog veel aan Frankrijk denken; zo glooiend en met de kust aan één kant. Het werd na Dunfermline, ten noord-westen van Edinburgh, snel een heel stuk rustiger en tegen het einde van de middag kwamen we eindelijk aan in de East Neuk. We hadden de planning gehad te stoppen in Anstruther voor nog een fijne wandeling en verkenning van één van de vele vissersdorpjes, maar net 5 minuten voordat we er binnen reden, viel onze grote jongen in slaap. Dus dan maar rustig aan naar het volgende stadje, zodat ie toch even z'n dutje kon pakken (ook al is ie natuurlijk helemaal niet moe). Dus zodoende eindigde we voor een korte wandeling en verkenning in het minidorpje Crail, bijna op de punt van de East Neuk.
Crail oogde als een minidorpje, maar telt toch nog zo'n (verrassend) 1730 inwoners met gebouwen gebouwd variërend in de 17e tot 19e eeuw. We stopten vlakbij het ronde haventje, met de nadruk op -tje, want ach, wat een minihaventje en wat schattig! Helaas was het eb, waardoor het haventje er vrij droog bij lag, net als de diverse minibootjes. Overal om de haven heen stonden fuiken, naar ons idee vooral voor krabben en wij kregen het idee dat dit toch wel een heel bedrijvig dorpje was, maar daar was nu echt niets van te merken. Op één Schot na (die met flinke houtblokken aan het sjouwen was) en een enkele toerist na, was het vrijwel uitgestorven. We liepen een rondje in het schattige minihaventje en vervolgden onze weg nog even door het dorpje. Alles wees er op dat het toch wel een bedrijvig en toeristisch dorpje was of met vlagen kon zijn, want er waren meerdere hotels en een toeristen centrumpje. We hadden ingelezen in onze altijd-fijne-capitool-gids, dat er een bijzondere legende zou zijn bij de kerk en omdat we toch wel even genoeg auto gereden hadden, besloten we daar nog even naar op zoek te gaan. Via het toeristenbord (het 'toeristen centrum' was een veel te grote benaming concludeerden we toen) werd duidelijk welke richting we op moesten lopen. Na een kort stukkie, kwamen we aan bij de kerk (erg groot en vol met lange rijen banken wat doet vermoeden dat het hier erg druk kan zijn, een gedachte die we steeds vaker bevestigd lijken te krijgen daar in elk dorpje een grote kerk te vinden is met zoveel plekken en duidelijke actuele berichten). De legende gaat dat de grote steen voor de kerk uit woede gegooid is door de duivel vanaf het eiland May (wat voor de kust ligt), met als doel de kerk, maar net niet ver genoeg kwam (mmmmhm). Je zou dan denken dat het een gigantische steen was, maar dat viel toch erg tegen. Misschien een klein beetje overdreven.. We liepen even naar de kerk toe, waarvoor we een hek door moesten. Op de twee grote stenen pilaren van het hek waren mooie plakken bevestigd met de namen van gesneuvelde militairen uit de Eerste (linkse pilaar) en Tweede Wereldoorlog (rechtse pilaar). We verbaasden ons over de toch vrije lange lijsten met gesneuvelden, voor zo'n klein dorpje. Naast het hek stond een schitterend en keurig onderhouden bankje (wat zichtbaar iedere week schoongemaakt werd) met een mooie stalen bewerking erin, ter ere van de gesneuvelden. We besloten even het kerkhof over te lopen en al snel viel ons oog op een bekende rij witte grafstenen; exact dezelfde als die we op de vele begraafplaatsen in Normandië hebben gezien. Ook viel direct op hoe goed onderhouden deze graven waren; vrij van onkruid en keurig schoon. Het was voor ons duidelijk dat ook hier in Schotland ze de overledenen met grote eerbied herdenken.

Na deze uitstap vervolgden wij onze route voor het laatste stukje van vandaag; een paar kilometer verder, naar een super, super, SUPER leuke B&B genaamd The Old Station nabij het kustplaatsje St Andrews. Het betreft, zoals de naam doet vermoeden, een oud station. Hier is aan de buitenkant weinig meer van te merken, op een klein stukje rails na, waar nog 2 oude wagons op staan. Hier zijn ook 2 kamers ingemaakt en oh oh, wat wilde Noahtje daar graag in. Helaas waren ze al voorzien, dus kregen wij een kamertje in het huisje zelf. Ook meer dan prima en super leuk ingericht met alles in trein- en station stijl. Ook zijn er diverse fantastische bordjes te vinden, trein- en golf-gerelateerd maar ook diverse teksten zoals 'Young at heart. Slightly older in other places', wat ik wel een erg leuke vind :P.

Maar het was een lange dag, dus wij gaan lekker ons mandje in! Morgen meer over deze leuke B&B en deze kustregio!

Oidhche mhath!